In de meeste gevallen wordt een verstopping darmen veroorzaakt door een ongezond voedingspatroon en/of een voedingspatroon met weinig vezels. Daarnaast kunnen ook stress, weinig beweging, onregelmatig leven en psychische factoren een rol spelen bij het ontstaan van een verstopping darmen. In de darmen worden eerst de voedingsstoffen die het lichaam heeft opgenomen en vervolgens wordt het resterende voedsel gekneed, verteerd en ingedikt. Dit wordt in de richting van de anus geduwd, totdat je de aandrang voelt om te poepen.
Een verstopping darmen kan het gevolg zijn van onvoldoende vezelrijk voedsel, weinig drinken en/of te weinig lichaamsbeweging. Andere factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van een verstopping darmen zijn spanning, afleiding en drukte en het gebruik van medicijnen met een verstoppende werking (antidepressiva, epileptica, ijzertabletten, morfine). Het kan voorkomen dat je darmen minder actief zijn en dat je dus een aanleg hebt voor een verstopping darmen. Daarnaast is het mogelijk dat obstipatie wordt veroorzaakt doordat de spieren onder het bekken niet goed meewerken of doordat je niet naar het toilet gaat als je aandrang voelt. Het kan ook voorkomen dat een trage werking van de schildklier of een gezwel in de dikke darm de veroorzaker is, maar dit komt zelden voor.
Als je last hebt van verstopping darmen, zul je merken dat de ontlasting minder vaak komt. Daarnaast is de ontlasting hard en droog of keutelig. Het is ook mogelijk dat poepen pijn doet en je kunt last krijgen van buikpijn of buikkrampen als gevolg van de opeenhoping van ontlasting. Na het poepen kun je het gevoel he en dat je nog niet klaar bent en je zult harder moeten persen om je ontlasting eruit te krijgen. Het kan voorkomen dat dunne ontlasting langs de harde ontlasting naar buiten lekt. In sommige gevallen ontstaan er scheurtjes aamn de binnenzijde van de anus, waardoor het poepen pijn kan gaan doen.
Aangezien een verstopping darmen over het algemeen ontstaat door een verkeerde levensstijl, is het belangrijk hier iets aan te veranderen. Is er wel sprake van een lichamelijke oorzaak? Dan is het alsnog goed om je levensstijl aan te passen als dit nodig mocht zijn, aangezien de klachten hierdoor kunnen verminderen en de verstopping sneller kan verdwijnen.
Zorg ervoor dat je in ieder geval dagelijks voldoende vezels binnen krijgt. Vezels helpen namelijk mee met de spijsvertering. Je vindt vezels voornamelijk in volkoren- en graanproducten, groenten, fruit en peulvruchten. Vrouwen dienen dagelijks dertig gram vezels binnen te krijgen en mannen veertig gram, volgens de Gezondheidsraad. Verder is het belangrijk dat je bij een verstopping darmen elke dag minstens anderhalve liter water drinkt of het liefst zelfs meer. Hierdoor zal de ontlasting minder hard en droog worden, waardoor de klachten van de verstopping en de verstopping zelf eerder zullen verdwijnen. Als je ook extra vezels eet, is het nog belangrijker om meer water te drinken. Vezels hebben namelijk vocht nodig om hun werk op de juiste manier te doen.
Veel mensen slaan hun ontbijt over, maar dit wordt - zeker bij verstopping - sterk afgeraden. Als je een vezelrijk ontbijt eet, komen de darmen namelijk op gang en blijven ze gedurende de hele dag in beweging.
Een goed voedingsmiddel bij obstipatie is de chia zaad. Dit is een superfood dat boordevol vezels, ijzer, eiwitten en magnesium zit en langdurig een verzadigd gevoel geeft. Daarnaast absorberen ze veel vocht. Het beste is om de chia zaden eerst te mengen met vocht, voordat je ze eet. In plaats van chia zaden kun je eventueel ook lijnzaad gebruiken, want dit heeft eveneens een gunstig effect op een verstopping darmen.
Verder is het aan te raden om voedingsproducten met gluten zoveel mogelijk te vermijden. Meer dan tachtig procent van de bevolking heeft volgens onderzoek namelijk aanleg voor glutenintolerantie. De stof gliadine die in gluten zit beschadigt de darmvlokken namelijk door zich te binden aan bepaaldereceptoren. Knooppunten in het darmkanaal worden hierdoor vernietig en de opname van belangrijke nutriënten wordt verstoord. Het is mogelijk dat er stoffen in de bloedbaan terechtkomen die hier niet horen, waardoor het lichaam antistoffen gaat aanmaken en er ontstekingen ontstaan. Dit kan verstopping darmen tot gevolg hebben.
Als de verstopping darmen niet vanzelf weggaat en de bovengenoemde adviezen niet voldoende helpen om de klachten te ondergaan, kun je naar een arts gaan voor een behandeling. Er zijn verschillende behandelingsmethoden voor een verstopping darm. Zo kan de behandelend arts je bijvoorbeeld bulkvormers voorschrijven. Deze middelen hebben dezelfde eigenschappen als voedingsvezels. Ze nemen vocht op en zorgen voor een goede werking van de darmen en een soepele ontslasting. Belangrijk is dat je bij het gebruik van deze medicatie niet teveel drinkt, aangezien ze juist een negatieve werking hebben wanneer ze niet voldoende vocht kunnen opnemen. Zolang de bulkvormers de darm niet prikkelen, kun je ze langdurig blijven gebruiken.
Een ander middel dat de werking van de darmen beïnvloed is contact laxantia. Dit middel prikkelt de darmwand en activeert op deze manier de bewegingen van de darm, waardoor ze een sterk laxerend effect hebben. Deze medicatie kan daarom ook niet langdurig worden gebruikt, want het zou het slijmvlies aan de binnenzijde van de darmwand kunnen beschadigen. Het is belangrijk dat je het gebruik van contact laxantia altijd overlegd met een arts.
Het is daarnaast mogelijk om vochtbinders te gebruiken. Dit zijn middelen die vocht in de darm vasthouden en hierdoor zal de harde ontlasting zachter worden.Het kan in sommige gevallen zo zijn dat de behandelend arts een klysma (een lavement met lauw water) voorschrijft. Er wordt dan vloeistof via de anus in de endeldarm gespoten. Het vloeistof zal de ontlasting zachter maken en zo de verstopping oplossen.
Soms zal een darmspoeling worden aangeraden om de klachten van de verstopping darmen minder te maken. Deze behandeling moet je nooit op eigen initiatief ondergaan. Bespreek het altijd met een arts. Meestal wordt er pas voor deze behandeling gekozen als er sprake is van een zeer ernstige verstopping. Het kan in klinieken worden gedaan, maar eveneens in het ziekenhuis. Als je een darmspoeling ondergaat, zullen alle bacteriën die in de darm leven worden weggespoeld. Dit is een tijdelijke behandeling van een verstopping en kan bijwerking met zich meebrengen. Zodra de bacteriën die in de darm leven worden weggespeold, kunnen er namelijk klachten ontstaan. Een darmspoeling is enkel bedoeld voor het verminderen van de klachten, de oorzaak van de verstopping wordt niet aangepakt.
Het is mogelijk dat de verstopping darmen (gedeeltelijk) het gevolg is van een verkeerd gebruik van de bekkenbodemspieren. Er zijn verschillende mogelijkheden om ervoor te zorgen dat je gebruik van deze spieren verbeterd. Zo kun je bijvoorbeeld bij een bekkenbodemcentrum of een bekkenbodempoli terecht. Daarnaast kun je ook door middel van fysiotherapie leren om de bekkenbodemspieren op een goede manier te gebruiken. Deze vorm van fysiotherapie wordt gedaan door een bekkenbodemfysiotherapeut. Verder kun je ook leren om in een goede houding op het toilet te zitten. Goed gebruik van de bekkenbodemspieren en een goede houding op het toilet kunnen ervoor zorgen dat de klachten van een bestaande verstopping verminderen en kunnen eveneens een volgende verstopping voorkomen.
