Stresshormoon, wat doet het?

Stresshormonen

Met het werk hebben we vaak deadlines, altijd bereikbaar via de mobiele telefoon, de druk neemt alleen maar toe. Hierdoor gaat je lichaam stresshormonen aanmaken. De stress wordt door je lichaam als acuut gevaar gezien, vanaf dat moment worden er verschillende processen in werking gezet. Je lichaam wil overleven en produceert nu grote hoeveelheden stresshormonen. Je reflexen worden dan gestimuleerd en dan gaan je hartslag en je bloeddruk omhoog. In je spieren worden eiwitten en glycogeen omgezet in de stof glucose en dan kan extra energie ontsnappen. Jouw overlevingsmechanisme wordt ingeschakeld, dit komt doordat er drie belangrijke hormonen worden afgegeven:

• Adrenaline: Dit is een hormoon en een neurotransmitter. Het wordt aangemaakt in je bijnieren en zorgt dat je lichaam een snellere hartslag krijgt en ook je bloeddruk wordt hierdoor hoger. Ook de toevoer van bloed in jouw lichaam gaat veranderen, want er gaat meer bloed naar je spieren en naar je hart. Hierdoor gaat er minder bloed naar je ingewanden en naar je huid. In je longen zullen de bronchiën verwijden en dan kun je meer zuurstof inademen. De aanmaak van spijsverteringsappen wordt minder. Je zenuwstelsel gaat door de adrenaline sneller werken.
• Noradrenaline: Ook dit is een hormoon en een neurotransmitter en wordt aangemaakt in je bijnieren. De stress komt in grote hoeveelheden vrij in jouw lichaam bij stress. Je kunt de effecten vergelijken met die van de adrenaline: de bloedtoevoer naar je organen wordt minder, de spijsvertering wordt geremd en er gaat meer bloed naar je hersenen en je zenuwstelsel gaat beter werken.
• Cortisol: Dit hormoon ontstaat doordat er adrenaline en noradrenaline vrijkomen. Het doel van cortisol is om het directe vrijkomen van energie op te vangen door de omzet van glucogeen en een ander doel is om je lichaam na een directe schok weer in balans te brengen. Hiervoor is energie nodig en deze komt vrij doordat de eiwitten in jouw spieren meteen worden afgebroken en om worden gezet in aminozuren. Daarbij worden de aminozuren weer omgezet in glucose. Een ander effect van cortisol is dat de bloedsuikerspiegel erg sterk stijgt.

Stress en je lichaam

Stress kun je in je leven niet altijd vermijden. Sommige mensen zijn stressgevoeliger dan anderen. Bij stress zet je lichaam je aan tot actie. Iedere dag krijg je wel te maken met stress, je moet ergens op tijd zijn, je wil je planning af krijgen, de kinderen moeten op tijd naar school, je moet naar de winkel, je moet op tijd eten en nog naar een verjaardag. We moeten erg veel, waardoor de druk in je leven toeneemt en dat kan voor stress zorgen. Zodra de factoren die ontstaan bij stress en spanning afnemen, zal je lichaam zich ook beter herstellen en voel je je ook beter. Maar als de oorzaak niet weg wordt genomen, dan ben je niet in staat om te herstellen en dan zal je lichaam in een stress modus blijven. Hierbij kunnen je stresshormonen zowel op de korte als op de lange termijn negatieve effecten veroorzaken. Langdurige gevolgen van stress kunnen zijn:

• Hart- en vaatziekten kunnen ontstaan bij langdurige stress.
• Het kan negatieve effecten hebben op je spijsvertering.
• Je kunt last krijgen van depressieve gevoelens.
• Je kunt last krijgen van diabetes en overgewicht.
• Slapeloosheid en vermoeidheid kunnen ontstaan bij langdurige stress.
• Je immuunsysteem gaat minder goed werken, waardoor je sneller kans hebt op ontstekingen.

Stress is voor niemand prettig, maar helaas heb je er vaak mee te maken. Probeer het waar mogelijk te vermijden.

Cortisol terugbrengen

Als je teveel aan cortisol hebt, dan kun je daar wat aan doen. Cortisol moet in een goed dag- en nachtritme zitten. Je cortisolwaarde moet naarmate de dag vordert lager worden. In de avond, rond tien uur, is de laagste waarde bereikt. Dat is het moment dat je lichaam en je geest klaar zijn om te gaan rusten, te gaan slapen. Als je cortisoldagcurve niet goed is en dus verstoord is, dan kan dat ervoor zorgen dat je niet goed kunt slapen en moeite hebt met doorslapen. Het is belangrijk door dat terug te brengen, zodat het wel in balans is. Het volgende kun je er aan doen:

• Veel  groenten en fruit eten kunnen je helpen om de juiste balans te vinden. Het beste kun je de snelle koolhydraten vermijden, want deze zorgen ervoor dat je bloedsuiker snel omhoog gaat. Je kunt wel eiwitten en noten eten, deze verzadigen je namelijk voor de langere termijn.
• Yoga en mindfulness worden aangeraden, maar ook meditatie kan je helpen om de stressreacties te verminderen. Iedere dag kun je tussen de dagelijkse dingen door een paar ademhalingstechnieken doen.
• De hoeveelheid cafeïne kun je verminderen. Teveel koffie is bijvoorbeeld niet goed. Het beste kun je na drie uur in de middag geen cafeïne meer nemen, wanneer je moeite hebt met in slaap vallen en doorslapen.
• Sporten is goed, maar niet overmatig trainen. Je lichaam heeft ook tijd nodig om te herstellen.
• Ga overdag naar buiten en zoek de zon op. Als je voldoende daglicht krijgt, kan dat helpen om je dag- en nachtritme te verbeteren.
• Voldoende slapen is belangrijk, ongeveer acht uur per dag. Als je tussen de zeven en de negen uur slaapt in een nacht, dan is dat normaal. Als je minder dan 6,5 uur slaapt, dan is dat niet goed.
• Er zijn voedingsmiddelen die jouw cortisolwaarde helpen stabiliseren. Hierbij kun je denken aan vitamines B5, C en foliumzuur.
• Je kunt kiezen voor Omega 3 vetzuren en deze kun jij binnenkrijgen door vette vissoorten te eten. Ook kun je donkere chocolade eten, let er goed op, wel zo puur mogelijk.
• Zorg voor voldoende ontspanning, dingen waar je van geniet. De hele dag op kantoor zitten en een druk gezin, brengen leuke dingen met zich mee, maar ook stress. Er zijn veel dingen waar je aan moet denken, maar je kunt ook even een moment voor jezelf kiezen om wat leuks te doen, bijvoorbeeld muziek spelen, een tochtje op het water, fietsen en lopen in de buitenlucht. Wat je gaat doen is voor iedereen anders, denk goed na over wat jou kan helpen ontspannen. Misschien is dat een film kijken of een spel doen, als je er maar van geniet en even uit het dagelijkse patroon wordt gehaald.