Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 750 mensen besmet met de seksueel overdraagbare aandoening syfilis. Hierdoor komt syfilis ook op de zevende plaats op de lijst met meest voorkomende SOA’s in Nederland. Syfilis wordt gezien als een zeer ernstige seksueel overdraagbare aandoening, die wordt veroorzaakt door een bacterie. Er zijn verschillende stadia van de aandoening, en elk stadium heeft zijn eigen symptomen en verschijnselen.
Syfilis wordt gezien als een ernstige seksueel overdraagbare aandoening, die wordt veroorzaakt door een bacterie. De bacterie zal zich na besmetting direct nestelen in de vagina, penis, anus of (in een enkel geval) de mond. De plaats van de besmetting hangt af van op welke manier er onveilige seks heeft plaatsgevonden. In de beginperiode zal de bacterie alleen aanwezig zijn op de plaats van de besmetting, maar hoe langer de infectie duurt, is de kans groter dat de bacterie zich via de bloedbaan door het hele lichaam kan verspreiden. Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening die goed te behandelen en genezen is, mits je je op tijd laat behandelen.
Om erachter te komen of je besmet bent geraakt met de SOA syfilis, is een bloedonderzoek nodig. Eventueel kan er, als je een zweertje hebt, ook wat vocht uit het zweertje genomen worden. Ook zal de arts jou waarschijnlijk vragen of hij/zij toestemming heeft om jou te testen op de seksueel overdraagbare aandoening HIV. De uitslag van het onderzoek naar syfilis laat ongeveer 5 tot 7 dagen op zich wachten. Afhankelijk van andere SOA’s waar je mogelijk op getest wordt, kan de uitslag wat langer duren. Wanneer de uitslag van het bloedonderzoek aangeeft dat je geen besmetting hebt opgelopen met syfilis, kan het alsnog zo zijn dat je je een aantal maanden later alsnog moet laten controleren op syfilis. Dit komt namelijk omdat syfilis soms pas na drie maanden in het bloed is terug te vinden. Mocht de (mogelijke) besmetting korter dan drie maanden voor het eerste bloedonderzoek hebben plaatsgevonden, kan het dus alsnog zijn dat je wel besmet bent. Een tweede bloedonderzoek is dan nodig.
Als je zwanger bent en je komt op een eerste controle bij de verloskundige of gynaecoloog, wordt je ook altijd gecontroleerd op syfilis. Syfilis kan namelijk via de placenta ook de baby besmetten. Als je tijdens je zwangerschap behandeld wordt voor syfilis, kan jouw baby geen risico lopen.
Syfilis kent twee verschillende stadia, namelijk stadium 1 en stadium 2. Elk stadium heeft zijn eigen kenmerken en symptomen.
Twee tot twaalf weken nadat je besmet bent geraakt, zullen er zweertjes ontstaan op de plaats van de besmetting. Dit kan op de penis, in/op de vagina, in/op de anus of in de mond zijn. Omdat het mogelijk is dat de zweertjes inwendig zitten, is het niet altijd mogelijk om ze te zien. Daarom weten sommige mensen niet dat ze besmet zijn met syfilis, zelfs als ze in stadium 1 zitten. De lymfeklieren die rond het zweertje zitten, raken in het eerste stadium ook opgezet. Het zweertje wordt ongeveer een centimeter groot, en kan hard aanvoelen. De meeste zweertjes zijn niet pijnlijk, en het zweertje zal na twee tot drie weken vanzelf weer verdwijnen. Dus ook als er geen behandeling heeft plaatsgevonden. Maar dit betekent niet dat de syfilis ook weg is, deze is nog steeds in je lichaam aanwezig.
Enkele weken tot maanden na het ontstaan van het zweertje zal stadium 2 van syfilis intreden. In stadium 2 heeft de syfilis zich al via de bloedbaan door het hele lichaam verspreid. Het is belangrijk om een arts te bezoeken zodra je een zweertje ziet, want als je al in stadium 2 zit, dan kan de behandeling erg lang gaan duren, of zelfs niet meer mogelijk!
Stadium 2 van syfilis geeft de volgende klachten en symptomen:
- Oogklachten
- Ontsteking van de oogbol
- Gezichtsverlies
- Vlekjes op de huid
- Hoofdpijn
- Keelpijn
- Koorts
- Vermoeidheid
- Haaruitval, er kunnen kale plekken op het hoofd ontstaan
- Plekjes in/op/rond de geslachtsdelen of anus, vergelijkbaar met een soort wratjes.
Symptomen en behandeling van syfilis.
Als je je in stadium 1 en 2 niet hebt laten behandelen voor syfilis, kom je in het sluimerstadium terecht. In dit stadium zijn de bacteriën nog steeds in jouw lichaam aanwezig, maar je voelt je niet ziek en hoeft er ook niets van te merken. In het eerste jaar, en soms ook nog in het tweede jaar van het sluimerstadium ben je nog wel besmettelijk voor andere personen. Alleen een bloedtest kan in dit stadium aanwijzen dat je besmet bent met syfilis.
Na een aantal jaren kunnen de organen in jouw lichaam aangetast worden door de syfilis. Enkele organen die vaak worden aangetast bij niet-behandelde syfilis, zijn het hart, de aorta (de grote lichaamsslagader), de hersenen, het ruggenmerg en de botten. De aantasting van de organen kan ernstige ontstekingen veroorzaken, verlammingsverschijnselen, verstandelijke/geestelijke achteruitgang en verandering van de vaatstructuur. Het is soms mogelijk dat iemand pas ontdekt dat hij besmet is met syfilis wanneer hij/zij zich in het sluimerstadium bevindt.
Als onderzoek heeft uitgewezen dat je besmet bent met syfilis, moet je een aantal mensen hiervan op de hoogte brengen. Dit zijn de mensen met wie je seksueel contact hebt gehad op het moment van de besmetting en in de periode daarna. Het is erg belangrijk om deze mensen op de hoogte te brengen, zodat zij zich ook kunnen laten behandelen voor de seksueel overdraagbare aandoening syfilis en dat zij ook hun sekspartners op de hoogte kunnen brengen.
Kom je er pas achter dat je syfilis hebt als de SOA zich al in het sluimerstadium bevindt? Dan is het belangrijk dat je partner en eventueel je kinderen ook getest worden op deze aandoening.
Het is mogelijk om de seksueel overdraagbare aandoening syfilis te behandelen. De behandeling gebeurt door middel van kleine injecties met penicilline, waardoor de bacterie gedood wordt. Als je de laatste injectie hebt gehad, moet je tot twee jaar daarna jezelf nog regelmatig laten onderzoeken. Er zal dan bloed worden afgenomen en ook klachten worden onderzocht.
Heb je alle injecties gehad, en in de jaren daarna is de syfilis ook niet meer gevonden bij de vervolgonderzoeken? Dan ben je niet meer besmettelijk en kan je gewoon weer seks hebben zonder angst om iemand anders te besmetten met syfilis. Wanneer de behandeling nog bezig is, kan je wel andere mensen besmetten.
