Bij een verdikte hartspier is kan er sprake zijn van een vorm van cardiomyopathie. Dit is een verzamelnaam voor verschillende aandoeningen aan de hartspier, waarbij de hartspier verzwakt raakt als gevolg van een afwijking van de hartspier. Het is een aandoening die niet zo vaak voorkomt. Als er sprake is van een hartziekte, gaat het om ongeveer één procent van de gevallen om cardiomyopatie. Bij cardiomyopathie is de pompfunctie van het hart verzwakt, waardoor de weefsels en organen minder zuurstof toegevoerd krijgen. Er ziijn verschillende vormen van cardiomyopathie. Indien de hartspier verdikt is, spreken we van hypertrofische cardiomyopathie.
Er zijn daarnaast ook andere factoren die een verdikte hartspier kunnen veroorzaken. Zo kan een andere aangeboren hart-afwijking of een vernauwing van de aortaklep een verdikking van de hartspier veroorzaken. Andere factoren die een verdikte hartspier tot gevolg kunnen hebben zijn acromegalie (abnormaal hoge groeihormoon-spiegels) en feochromocytoom (abnormaal hoge epinefrine-spiegels). Daarnaast kan een verhoogde bloeddruk eveneens een verdikking van de hartspier veroorzaken.
Niet altijd gaat een verdikte hartspier gepaard met klachten. Sommige personen zullen hier zelfs helemaal nooit klachten van ondervinden. Eventuele symptomen die zouden kunnen optreden bij een verdikking van de hartspier zijn abnormale vermoeidheid, kortademigheid en hartkloppingen. Daarnaast kan het voorkomen dat je als gevolg van een verdikte hartspier last krijgt van angina pectoris of flauwvallen. In sommige gevallen is het mogelijk dat je door de verdikking overlijdt. Dit kan bijvoorbeeld komen door er hartfalen, hartkamerfibrillatie of trombo-embolische complicaties optreden.
Als je geen last hebt van symptomen die kunnen wijzen op een verdikte hartspier, wordt deze afwijking vaak ook niet ontdekt. Pas op het moment dat je last krijgt van klachten en hiermee naar een arts gaat, kan de diagnose worden gesteld. De behandelend arts zal met behulp van een klinisch onderzoek, een echocardiografie en een elektrocardiogram onderzoeken of het inderdaad om een verdikte hartspier gaat en waardoor dit is veroorzaakt. Het is mogelijk dat de arts ervoor kiest om tevens een aanvullend onderzoek uit te voeren, zoals een CT-scan of een MRI-scan.
Het is niet mogelijk om een verdikte hartspier met een behandeling weer dunner te maken. Wel zijn er verschillende behandelingsmethoden waarmee de symptomen van een verdikte hartspier kunnen worden verminderd en complicaties kunnen worden voorkomen. Heb je helemaal geen last van klachten of treden er enkel lichte symptomen op? Dan zal de arts er misschien voor kiezen om helemaal geen behandeling uit te voeren.
Als er wordt gekozen om de symptomen te behandelen, zal de behandelend arts in eerste instantie vaak kiezen voor een behandeling met medicijnen. Afhankelijk van de symptomen en de mogelijke complicaties zal de arts een keuze maken uit verschillende medicijnen die kunnen worden ingezet. De meeste gebruikte medicijnen bij een verdikte hartspier zijn bètablokkers (bijvoorbeeld propranolo) en calciumantagonisten (zoals verapamil). Hiermee wordt het hartritme vertraagd, waardoor het hart zich minder heftig samentrekt. Hierdoor krijgen de kamers meer tijd om zich te vullen bij elke hartslag. Door het gebruik van deze medicijnen kunnen hierdoor klachten als kortademigheid, hartkloppingen en pijn op de borst worden behandeld.
Verder kan de behandelend arts ervoor kiezen om anti-aritmica (bijvoorbeeld amiodaron) voor te schrijven. Hiermee kunnen eventuele stoornissen in het hartritme worden behandeld en voorkomen. Deze medicijnen werken namelijk op de elektrische impulsen van het hart en helpen mee om deze impulsen te corrigeren. Indien er sprake is van atriumfibrilleren kan de arts eveneens antistollingsmedicijnen voorschrijven. Het is namelijk mogelijk dat er bij atriumfibrilleren bloedstolsels worden gevormd, waardoor je bijvoorbeeld een hersenbloeding of een hartinfarct kunt krijgen.
In het verleden werd er nog wel eens antibiotica voorgeschreven om het risico op infectieuze endocarditis te verminderen. Er is echter gebleken dat de inname van antibiotica hier geen invloed op heeft. Daarom zal de arts deze medicatie niet meer voorschrijven, behalve als er sprake is van andere oorzaken of behandelingen (coloscopie, cystoscopie) of een tandheelkundige behandeling.
Als er sprake is van een hartritmestoornissen, kan de behandelend arts daarnaast ook andere behandelingen aanraden. Zo kan cardioversie bijvoorbeeld helpen bij bepaalde stoornissen in het hartritme. Er wordt dan een elektrische schok aan het hart toegebracht onder narcose. Het hartritme kan op deze manier worden hersteld. Verder wordt er soms een kunstmatige pacemaker geplaatst, bijvoorbeeld als er sprake is van een stoornis waarbij de hartslag abnormaal langzaam is. Dit is een klein apparaatje dat iets onder huid linksboven het hart wordt aangebracht vlak onder het sleutelbeen. Door de aderen lopen de draden van de pacemaker naar de hartkamers. De kunstmatige pacemaker zal het hart stimuleren om een normale, regelmatige hartslag te hanteren.
Daarnaast kan er in sommige situaties - bijvoorbeeld wanneer er is van een verhoogd risico op ernstige complicaties - een implantable cardioverter defibrillator onder de huid link boven het hart worden geplaatst. Dit apparaatje heeft veel weg van een pacemaker en regelt de hartslag. Zodra er een abnormale verandering is in de hartslag, zal het apparaatje een kleine elektrische schok naar het hart sturen om het abnormale ritme te verhelpen.
In sommige gevallen is het mogelijk dat een operatie noodzakelijk is. Dit kan het geval zijn als de hartspier ernstig verdikt is en een belemmering is voor de bloedstroom door de aortaklep. De operatie wordt dan gedaan met open-hartchirugie en hierbij wordt een deel van de verdikte tussenwand tussen de rechter- en linkerkamer weggehaald. Deze operatie leidt niet tot genezing, maar kan wel helpen om de bloedstroming weer goed op gang te brengen. Een andere redelijk nieuwe behandelingsmethode is septumablatie. Hierbij wordt alcohol in de kleine vaten die naar de hartspier lopen gespoten. De alcohol zal een deel van de hartspier vernietigen, waardoor de spier dunner zal worden.
Indien de mitraalklep van het hart is aangetast en niet goed werkt, kan er worden gekozen voor vervanging van de hartklep. Ook dit leidt niet tot genezing, maar deze behandeling zal er wel voor zorgen dat de bloeddoorstroming weer beter verloopt. Als de situatie zeer ernstig is en de kans op gevaarlijke complicaties groot is, kan een harttransplantatie noodzakelijk zijn. Dit wordt echter enkel gedaan in zeer ernstige situaties waarbij andere behandelingsmogelijkheden niet voldoende effectief zijn.
