Ons geheugen bevindt zich in onze hersenen. Er zijn veel gebieden van de hersenen bij het geheugen betrokken. Deze delen hebben allemaal hun eigen functie. Over het algemeen kunnen we deze verschillende delen onderverdelen in drie verschillende delen, namelijk het zintuiglijk geheugen, het korte termijn geheugen en het lange termijn geheugen.
Via het zintuiglijk geheugen komt informatie onze hersenen. Dit gebeurt in de meeste gevallen via de oren en de ogen (luisteren en zien), maar er kan ook informatie via onze neus (ruiken), onze mond (proeven) of onze huid (voelen) de hersenen binnenkomen. Een groot deel van de informatie die we binnenkrijgen in het zintuiglijk geheugen verdwijnt na enkele seconden weer uit de hersenen. Belangrijke informatie gaat echter door naar de volgende fase van het geheugen. Dit is het korte termijn geheugen.
In het korte termijn geheugen kan slechts een beperkte hoeveelheid informatie worden opgeslagen. Zodra er nieuwe of oude informatie het korte termijn geheugen binnenkomt, zal de huidige informatie uit dit geheugen verdwijnen. Dit komt doordat het korte termijn geheugen slechts een beperkte capaciteit heeft. Gemiddeld blijft de informatie maximaal een aantal minuten in het korte termijn geheugen. Op het moment dat de informatie moet verdwijnen om ruimte te maken voor nieuwe of oude informatie, zal het geheel verdwijnen of worden opgeslagen in het lange termijn geheugen. De informatie die wordt opgeslagen in het lange termijn geheugen zal in het korte termijn geheugen wel eerst op een bepaalde manier moeten worden verwerkt, bijvoorbeeld door ordening, herhaling of koppeling aan oude informatie.
Het korte termijn geheugen wordt door diverse factoren beïnvloed. Zo zijn bijvoorbeeld je helderheid (hoe wakker je bent) en je selectieve aandacht (waar let je op) belangrijk voor de informatie die in het korte termijn geheugen wordt opgeslagen en wordt bewerkt. Ook interesse, emotie en begrip spelen een rol bij het selecteren van belangrijke informatie in het korte termijn geheugen en het bewerken hiervan voor het lange termijn geheugen.
Zodra het korte termijn geheugen bepaalde informatie heeft verwerkt, zal dit worden doorgestuurd naar de laatste fase van ons geheugen: het lange termijn geheugen. De capaciteit van dit onderdeel van het geheugen is vrijwel onbeperkt en de informatie die vanuit het korte termijn geheugen is opgeslagen kan hier daarom ook permanent worden opgeslagen. Als je een herinnering wilt oproepen, zal deze herinnering uit het lange termijn geheugen komen.
Er zijn een groot aantal factoren die een verlies van korte termijn geheugen kunnen veroorzaken. Zoals we hierboven al aangaven zijn je helderheid, je selectieve aandacht, je emotie, je interesse en je begrip belangrijke factoren bij het opslaan van informatie vanuit het korte termijn geheugen en het bewerken hiervan. Op het moment dat je bijvoorbeeld minder wakker bent, zal je korte termijn geheugen waarschijnlijk minder goed werken. Je kunt dan echter zorgen voor voldoende slaap en rust, waardoor je daarna weer helder kunt nadenken. We willen hieronder echter uitleggen wat de oorzaken zijn van verlies van korte termijn geheugen voor langere tijd.
Verlies van korte termijn geheugen kan ontstaan als gevolg van een ernstig ongeval met hersenletsel (bijvoorbeeld een hersenschudding) of een ernstige onderliggende aandoening aan de hersenen of een ziekte die invloed heeft op de hersenen. Een veel voorkomende oorzaak is de aandoening dementie. In de beginfase van deze aandoening heb je voornamelijk last van vergeetachtigheid. Je vergeet waar je je sleutels hebt gedaan, je weet niet meer waar je je auto hebt gezet etc. Dit komt door een aantasting van het korte termijn geheugen. Ook bij de ziekte van Alzheimer kun je hiermee te maken krijgen.
Verder kan het chronisch vermoeidheidssyndroom een verlies van korte termijn geheugen tot gevolg hebben. Dit komt doordat je bij deze aandoening steeds vermoeid bent, waardoor het korte termijn geheugen zal vertragen. Het verlies van korte termijn geheugen kan ook worden veroorzaakt door een loodvergiftiging. Lood tast namelijk het zenuwstelsel aan en daarmee ook het korte termijn geheugen. Daarnaast kunnen hormonale onevenwichtigheden ervoor zorgen dat je korte termijn geheugen minder goed werkt. Veel vrouwen die in de menopauze zijn hebben hier last van, omdat hun oestrogeengehalte dan laag is. Een verlies van korte termijn geheugen kan hieraan worden gelinkt.
Het is ook mogelijk dat er verlies van korte termijn geheugen optreedt doordat de bloedsuikerspiegel laag of onstabiel is. Hierdoor worden de hersenen vertraagd en als gevolg hiervan werkt het korte termijn geheugen minder goed. Mensen men een schommelende of soms lage bloedsuikerspiegel wordt aangeraden om zes kleine maaltijden per dag te eten, zodat de bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Ook worden soms bepaalde voedingsmiddelen aangeraden en oefeningen voor de hersenen.
Een verlies van korte termijn geheugen kan worden veroorzaakt door een trauma, aangezien het brein dan pijnlijke of traumatische gebeurtenissen in je leven probeert te onderdrukken.
Trauma: Dit is meer een psychologische oorzaak voor het verlies van het korte termijn geheugen. Hier, het brein probeert pijnlijke of traumatische gebeurtenissen in het leven van een persoon te onderdrukken. Bij kinderen kan chronische stress zorgen voor een verlies van korte termijn geheugen. Verder komen er bij langdurige angst of depressie stoffen vrij in de hersenen, waardoor het je meer moeite zal kosten om scherp te zijn en je last kunt krijgen van geheugenverlies. Als laatste is het mogelijk dat overmatig gebruik van alcohol of drugs leidt tot verlies van korte termijn geheugen.
Je kunt het korte termijn niet testen met bijvoorbeeld een IQ test. Wel zijn er op internet een aantal indicatie testen te vinden waarmee je het korte termijn geheugen kunt testen. Deze testen zijn echter niet officieel en je kunt hier dus niet een al te betrouwbare uitslag uithalen. Wel kan zo'n soort test een indicatie geven over je korte termijn geheugen. Je krijgt bij deze testen bijvoorbeeld een lijstje met verschillende items te zien die je moet opslaan in je geheugen. Daarna dien je op te noemen wat de verschillende items op dit lijstje waren. De werking van je korte termijn geheugen wordt vervolgens bepaald aan de hand van het aantal items dat je je nog kon herinneren.
Als je veel last hebt van problemen met je korte termijn geheugen en uit een indicatie test is gebleken dat je korte termijn geheugen inderdaad minder goed werkt, is het belangrijk om contact te zoeken met een arts. Aan de hand van verschillende onderzoeken kan de behandelend arts vervolgens bepalen of er sprake is van een verlies van korte termijn geheugen. Het kan voorkomen dat een onderliggende aandoening of een psychisch probleem de oorzaak van het verlies van korte termijn geheugen is en daarom is het noodzakelijk om snel een arts te raadplegen als je denkt dat je hier last van hebt.
Als je merkt dat je last hebt van verlies van korte termijn geheugen, zijn er een aantal dingen die je zelf kunt doen. Ga echter nooit alleen zelf aan de slag, maar raadpleeg ook een arts als je echte klachten hebt. De arts weet namelijk het beste welke behandeling je nodig hebt. De adviezen die we nu gaan geven zijn alleen een aanvulling op de bestaande behandeling of kun je eventueel gebruiken als je zo nu en dan iets vergeet, maar niet echt last hebt van een verlies van korte termijn geheugen.
Belangrijk is dat je gezonde voeding eet, aangezien je hersenen voedingsstoffen nodig hebben om goed te werken. Er zijn ook een aantal voedingsmiddelen die zeer goed zijn voor de hersenen, zoals kokosolie, vis en andere producten met gezonde vetten. Verder kun je ervoor kiezen om dagelijks een omega 3 supplement in te nemen. Verder kan voldoende beweging ook helpen om het korte termijn geheugen te verbeteren. Hierdoor krijg je namelijk meer energie en wordt je scherper, waardoor je gemakkelijker dingen kunt herinneren. Daarnaast is het belangrijk om dagelijks voldoende te slapen, gemiddeld zeven tot negen uur per dag. Dit zorgt ervoor dat je overdag scherper bent en je beter kunt concentreren.
