In principe kan je hierin alle afspraken zetten die jullie samen gemaakt hebben over het samenwonen. Je kan er bijvoorbeeld inzetten dat jullie een zorgplicht naar elkaar hebben. Je kan ook afspraken maken dat de vaste lasten bijvoorbeeld 50/50 verdeeld worden. Er kunnen ook afspraken in gemaakt worden dat bij overlijden je recht hebt op de woning en bijvoorbeeld op het pensioen van je partner. Het is zelfs mogelijk om de huishoudelijke taken erin te verdelen. Zo kan je echt alles laten vastleggen.
Ook als je niet getrouwd bent komt er een hoop kijken bij een scheiding. Vooral als je samen een koopwoning hebt. Er moet dan net iets meer geregeld worden dan bij een huurwoning. Het is dan belangrijk dat er vooraf afspraken over gemaakt zijn op papier. Je weet dan precies waar je aan toe bent bij een scheiding. Stel dat je eigenaar bent van de woning en je partner is bij je ingetrokken. Jullie besluiten uit elkaar te gaan wie heeft er dan recht op de woning? Je kan daarover afspraken maken in het samenlevingscontract. Je kan ook afspraken maken dat er bijvoorbeeld niet over elkaar geroddeld mag worden op social media na scheiding. Daarnaast kan je afspraken maken wie de zorg van de huisdieren draagt en vaste lasten tot bijvoorbeeld de verkoop woning.
Als jullie samen een woning kopen zijn jullie automatisch allebei voor de helft eigenaar. Dit is geregeld in de eigendomsakte van de woning. Als u eigenaar bent van de woning en uw partner trekt bij u in dan is het niet mogelijk dat deze ook eigenaar wordt. U blijft altijd de eigenaar ondanks een samenlevingscontract. Het is wel mogelijk om beide eigenaar van de woning te maken. Dit kan u bij de notaris regelen met een nieuwe eigendomsakte. Dit kan u dus niet regelen met een samenlevingscontract.
Als je niet getrouwd bent is er in principe niet automatisch iets geregeld bij overlijden. Je erft niet automatisch van elkaar zoals je wel ziet bij een getrouwd echtpaar. Er zijn twee mogelijkheden waarbij je wel van elkaar kan erven. Bijvoorbeeld als je een testament hebt laten opstellen. Of als je deze zaken geregeld hebt in een samenlevingscontract. Als je niets regelt dan erven automatisch de kinderen. Zijn er geen kinderen? Dan erven de ouders, broers en zussen. Stel dat u samen een koopwoning heeft dan zouden de ouders de helft van het huis erven als jullie beide eigenaar zijn. Dit zou betekenen dat je het huis moet verkopen inclusief de bezittingen van je partner. Met een samenlevingscontract kan je dit voorkomen. Je kan dan laten opnemen dat je partner automatisch jouw erfenis krijgt als deze nog leeft. Als jullie beide tegelijk komen te overlijden gaat de woning naar kinderen, ouders, broers of zussen.
Vanaf het moment dat jullie bij de notaris een samenlevingscontract tekenen en samen ingeschreven staan op hetzelfde adres zijn jullie fiscaal partners. Dit kan voordelen opleveren. Bijvoorbeeld met de hypotheekrenteaftrek. In de verre toekomst heeft het ook een voordeel. Bijvoorbeeld als één van de twee komt te overlijden betaal je minder tot geen erfbelasting tot een bepaalt bedrag. De notaris kan je hier eventueel meer over uitleggen als je informeert over de mogelijkheden.
Als je getrouwd bent heb je recht op elkaars pensioen. Dit is natuurlijk anders als jullie samenwonen. Als jullie samen een samenlevingscontract hebben kan je eventueel elkaar aanmelden bij het pensioenfonds. Je hebt dan recht op elkaars pensioen bij een scheiding of overlijden. Het is wel belangrijk dat je elkaar hiervoor aanmeld bij je pensioenfonds. Als je dit niet zelf regelt zal er ook niets geregeld zijn.
Als je gaat samenwonen zijn er ook verschillende vaste lasten die jullie samen gaan delen. Denk bijvoorbeeld aan de hypotheek lasten en energie, water etc. Het is belangrijk om op papier te zetten wie dit gaat betalen. Jullie kunnen bijvoorbeeld op papier vast laten leggen dat jullie samen voor de helft verantwoordelijk zijn. Denk hierbij niet aan de maandelijkse kosten, maar ook de kosten voor de toekomst. Een woning moet onderhouden worden en daar komen verbouwingskosten bij kijken. Het is belangrijk goed na te denken wie dit gaat betalen. Leggen jullie bijvoorbeeld iedere maand hiervoor geld weg? Of delen jullie gewoon de kosten? Dit soort zaken kan je allemaal vastleggen. Door dit vast te leggen weet je ook waar iemand recht op heeft bij een scheiding of overlijden. Dit is helemaal belangrijk als er geld van ouders geleend is. Je ex is dan verplicht om bijvoorbeeld de helft van die lening ook terug te betalen.
Als je gaat samenwonen deel je de inboedel. Misschien heb je voor de woning een duur bankstel gekocht. Je wil dan niet dat deze eventueel naar je ex-partner gaat. In de samenlevingsovereenkomst kan je regelen dat de helft van de inboedel naar elkaar toegaat met uitzondering van het bankstel. Je kan zo uitzonderingen maken voor spullen die je liever niet wil delen na een scheiding. Je kan zo ook dingen regelen voor bijvoorbeeld dure computers etc. Denk hier vooraf dus goed over na als je een samenlevingsovereenkomst laat opmaken.
Als er kinderen in het spel komen is het vaak de vraag of een samenlevingscontract nog voldoende is. Het is in ieder geval belangrijk om een herziening te doen. Je kan bijvoorbeeld in de overeenkomst laten opnemen dat bij een scheiding je recht hebt op alimentatie. Je kan zo zaken regelen die je ook een echtscheiding zou regelen. Een nadeel van alleen een samenlevingscontract is vooral bij overlijden. Je kinderen hebben dan recht op hun kindsdeel. Om dit te kunnen betalen zou je dan de woning moeten verkopen waar jullie samen in wonen. Dit is natuurlijk geen ideale situatie. De overblijvende partner is namelijk niet beschermd. Het is dan slim om naast een samenlevingscontract een langstlevende testament op te stellen. Hierin kan geregeld worden dat de kinderen pas erven op het moment dat beide ouders overleden zijn. Met een testament kunnen ook zaken als de voogdij geregeld worden. Bij kinderen in het spel is het belangrijk dat dit soort zaken gewoon goed geregeld zijn. Trouwen is niet meer noodzakelijk maar het is wel slim om ook een testament te regelen.
In theorie is het niet verplicht om een samenlevingscontract te regelen bij de notaris. Er zitten natuurlijk kosten aan verbonden. Maar het wordt wel aangeraden om het goed te regelen. Vooral als er een koopwoning in het spel is of als je geen discussie wil over bepaalde afspraken die jullie samen maken. Het advies is eigenlijk altijd wel om een samenlevingscontract op te stellen.
