Wat zijn droge ogen en wat kun je er aan doen?

 Traanfilm

De traanfilm is een dun laagje vloeistof dat de voorkant van ons oog bedekt. Het smeert de ogen en beschermt het tegen vuil, stof en infecties. Bij het knipperen wordt de traanfilm in een dunne laag gelijkmatig over de ogen verdeeld

Wat zijn droge ogen?

Droge ogen lijken wellicht onschuldig, maar zijn erg vervelend. Ze ontstaan  wanneer er te weinig traanvocht in je ogen aanwezig is, of wanneer het aanwezige traanvocht niet goed zijn werk doet. Als er niets aan gedaan wordt, kan zowel het hoornvlies als het bindvlies van je ogen ernstig beschadigd worden. Het hoornvlies of de cornea is het voorste transparante gedeelte van onze ogen. Het deel dat voor de iris en de pupil zit. Het bindvlies of conjunctiva is een dun laagje slijmvlies. Het beschermt het oogwit en de binnenkant van de oogleden.

Wat betekent traanvocht voor onze ogen?

Traanvocht wordt aangemaakt door onze traanklieren. Dit vocht beschermt onze ogen tegen uitdroging en beschadiging. Rondom onze ogen bevinden zich talgkliertjes die talg aanmaken. Talg maakt ons traanvocht vettiger, waardoor het beter over onze ogen blijft liggen. Op die manier blijven onze ogen voldoende vochtig, waardoor ze niet uitdrogen. Het regelmatig knipperen met onze ogen speelt hierbij een belangrijke rol.

Oorzaken van droge ogen

Daardoor wordt het traanvocht nog beter over onze ogen verdeelt. Wanneer je te weinig traanvocht produceert, je kliertjes rondom je ogen niet goed functioneren of je te weinig met je ogen knipper ontstaan er doge ogen.  Die droge ogen komen veel meer voor dan je denkt. Tien procent van onze bevolking heeft er last van. Droge ogen komen vooral voor bij ouderen en bij vrouwen, vooral tijdens hun menopauze.

Droge ogen bij jongeren

Droge ogen zijn al lang niet meer alleen het probleem van ouderen. Het komt nu ook meer en meer voor bij jongeren. Te veel schermtijd is dan de grootste boosdoener. Droge ogen worden meer en meer veroorzaakt daar het langdurig gebruik van beeldschermen, zowel op pc als op tablets en smartphones.


Het ontstaan van droge ogen

Droge ogen worden dus veroorzaakt door een verminderde hoeveelheid traanvocht of door het sneller verdampen van je traanvocht sneller verdampt. Droge ogen zijn vaak een combinatie van meerdere oorzaken.

Droge ogen door minder traanvocht

Een tekort aan traanvocht is vaak het gevolg van:

• Leeftijd: hoe ouder we worden, hoe minder traanvocht we aanmaken
• Onderliggende aandoeningen: vooral door diabetes mellitus, het syndroom van Sjögren en door reumatoïde artritis
• Langdurig gebruik van bepaalde medicijnen: zoals antidepressiva, antipsychotica, bepaalde bloeddrukverlagende medicijnen of bètablokkers, plaatjesaggregatieremmers en sommige oogdruppels
• Laserbehandelingen

Je traanvocht verdampt te snel

Als je traanvocht sneller verdampt, wordt dat vaak veroorzaakt door:

• Leeftijd
• Ontstoken oogleden
• Het dragen van contactlenzen
• Te weinig knipperen met je ogen, zoals lezen of het lang werken achter een beeldscherm
• Tocht, rook en airconditioning
• Bepaalde afwijkingen aan je onderste onderooglid: de ooglidrand staat naar binnen of naar buiten, of de wimpers schuren over je oog.

De symptomen van droge ogen

Er zijn meerdere oorzaken van droge ogen. De meest voorkomende zijn:

• Branderig, vermoeide, stekende en vaak hevig jeukend ogen of
• Rode ogen
• Een drukkend gevoel
• Geïrriteerde ogen
• Je krijgt het gevoel dat er zand of slijmdraden in je ogen zitten
• Wazig en slecht zicht
• wazig zien
• Tranende ogen
• Vastgeplakte oogleden met korstjes op, vooral ’s ochtends
• Droge ogen vergroten het risico op oogontstekingen.

Een verminderde traanproductie

De problemen van droge ogen manifesteren zich hoofdzakelijk 's morgens. Dan is de traanproductie op zijn laagst. De klachten vergroten bij winderig weer, waardoor er meer traanvocht verdampt. Een omgeving waar veel wordt gerookt, en daar waar veel stof aanwezig is verergeren droge ogen. Dat komt doordat er te weinig traanvocht wordt aangemaakt, zodat onze ogen minder worden beschermd. Sommige mensen hebben meer last van droge ogen in ruimtes met airconditioning. Deze extra luchtstroom doet traanvocht verdampen.

Dit kun je zelf doen aan droge ogen?

Aan sommige oorzaken van droge ogen kun je niets doen. Dat is het geval met droge ogen als gevolg van je leeftijd. Het te snel verdampen van je traanvocht kun je voorkomen:

• Niet in je ogen te wrijven: dat kan namelijk irritatie veroorzaken
• Regelmatig met je ogen te knipperen: dat kan je ogen voldoende vochtig houden. Zorg ervoor dat je ook tijdens het lezen of werken met beeldschermen regelmatig met je ogen knippert
• Zorg voor voldoende vochtige lucht, zeker wanneer de verwarming aanstaat. Je kunt daarvoor een bak met water aan de radiotoren van je verwarming hangen
• Vermijd zoveel mogelijk plaatsen waar gerookt wordt
• Vermijd ruimtes uitgerust met airconditioning of aircoolers. Deze toestellen veroorzaken een droge luchtstroom die je ogen extra irriteren
• Als je contactlenzen draagt, is het een goed idee om die regelmatig af te wisselen met een bril
• Maak de randen van ontstoken oogleden regelmatig schoon
• Vermijd zoveel mogelijk het gebruik van medicijnen die droge ogen kunnen veroorzaken
• Kreeg je droge ogen na een laserbehandeling? Die klachten verdwijnen vaak na maximaal één jaar

Droge ogen voorkomen met kunsttranen

Bij droge ogen worden vaak kunsttranen voorgeschreven. Die zorgen voor extra hydratatie van je ogen. Maar die helpen lang niet altijd. Een aangepaste oogzalf kan ook helpen. Die gebruik je bij voorkeur 's avonds voor je gaat slapen. Als je droge ogen verbeteren met het gebruik van oogdruppels of zalf, mag je die blijven gebruiken.

Droge ogen voorkomen met voeding rijk aan vitamine A of retinol


Wist je dat je naast het gebruik van oogdruppels (kunsttranen) of oogzalf je droge ogen kunt verzachten met voedsel rijk aan vitamine A of retinol. Deze vitamine helpt je netvlies te herstellen en te stabiliseren. Zo kunnen ze hun traanvocht ook langer vasthouden. Vitamine A of retinol is in vet oplosbaar en zorgt voor een normale groei, een gezonde huid, haar en nagels en een goede werking van onze ogen. Deze vitamine versterkt ook ons natuurlijk afweersysteem.

Voeding met de grootste hoeveelheid vitamine A

Vitamine A vind je vooral in voeding van dierlijke oorsprong, zoals in:

• Orgaanvlees: vooral in niertjes, in lever en in leverworst
• Verse groenen en groene bladgroenten: vooral in spinazie, andijvie, veldsla, paksoi, boerenkool, tuin- en waterkers, pompoenen en in snijbiet
• Fruit: voornamelijk in citrusvruchten, mandarijnen en in sinaasappels
• Vis:  zoals in tonijn, paling en gerookte paling
• Eieren
• Zuivel- en zuivelproducten: melk, yoghurt en in geitenkaas
• Zoete aardappelen (bataten)
• Boter, halvarine en bak- en braadproducten.

Hoeveel vitamine A hebben we dagelijks nodig? 

De Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vitamine A bedraagt voor volwassen mannen 900 microgram en voor vrouwen 700.  Wanneer we gezond en natuurlijk eten met veel verse groenten en daarbij voldoende variëren, krijg je in principe voldoende vitamine A binnen. Probleem is dat onze hedendaagse  voeding steeds armer wordt aan gezonde voedingsstoffen, aak aan vitamine A.