De lymfeklieren zitten verspreid over het gehele lichaam en spelen een belangrijke rol in het afweersysteem. Zo beschermen de lymfeklieren het lichaam tegen schadelijke stoffen, zoals bacteriën, virussen en schimmels. De klieren actief en groter wanneer er sprake is van een infectie in je lichaam. Daarom zul je bij een infectie altijd kunnen voelen dat je lymfeklieren opgezet zijn. De ziekte van Hogdgkin is een vorm van kanker in het lymfeklierstelsel. Er zijn verschillende vormen van kanker in het lymfestelsel en de andere vormen noemen we ook wel 'non-Hodgkin'. De ziekte van Hodgkin werd in de negentiende eeuw voor het eerst beschreven door de arts Hodgkin. In de meeste gevallen is de aandoening goed te genezen.
Het is nog niet duidelijk waardoor de ziekte van Hodgkin wordt veroorzaakt. Het gaat in ieder geval om een kwaadaardige aandoening van cellen die afstammen van de B-lymfocyten. Deze laatste groep cellen zijn een bepaald type witte bloedcellen die een onderdeel zijn van ons afweersysteem. Het lijkt er in ieder geval op dat erfelijkheid bij de ontwikkeling van de ziekte van Hodgkin geen rol speelt, maar bij sommige cliënten zou het mogelijk wel een rol kunnen spelen.
Er zijn twee vormen van de ziekte van Hodgkin, namelijk het klassieke Hodgkin-lymfoom en het nodulair paragranuloom. In meer dan 95 procent van de gevallen gaat het om het klassieke Hodgkin-lymfoom. Deze aandoening ontstaat eerst in één lymfeklier die in de meeste gevallen gelegen is in de bovenste helft van het lichaam. Vervolgens breidt de ziekte zich in de loop van de maanden tot jaren uit van lymfeklierstation naar lymfeklierstation. De Hodgkin-cellen kunnen zich daarnaast ook gaan nestelen in de organen, zoals de lever of de milt.
Het eerste kenmerkende symptoom dat optreedt bij de klassieke vorm van de ziekte van Hodgkin is een zwelling van de lymfeklieren in de hals, onder een van de oksels of in de liezen. Deze zwelling is gevoelig als je erop drukt en de zwelling is goed voelbaar. Het is ook mogelijk dat de zwelling zich ontwikkelt in de ruimte tussen de longen, waardoor je last kunt krijgen van pijn rond het borstbeen of benauwdheid.
Naast de zwelling van de lymfeklieren kunnen er ook andere verschijnselen optreden, zoals ernstige vermoeidheid en hevig zweten (met name 's nachts). Daarnaast kun je ook last krijgen van een gebrek aan eetlust, waardoor gewichtsverlies kan optreden. Jeuk over het gehele lichaam en periodes met koorts zijn twee andere symptomen die kunnen optreden bij de ziekte van Hodgkin. Het kan ook zijn dat het drinken van alcohol pijn doet op de plaats van de aangetaste lymfeklieren. De klachten die optreden gaan niet weg, maar blijven continu aanwezig.
Gezwollen lymfeklieren zouden daarnaast ook kunnen duiden op een ontsteking en ernstige vermoeidheid, hevig zweten en koorts kunnen wijzen op griep. In beide gevallen gaan de symptomen vanzelf over. Heb je langer dan twee weken last van de klachten? Dan is het aan te raden om langs de huisarts te gaan.
De behandeling bij het klassieke Hodgkin-lymfoom is gericht op genezing en niet enkel op het verlichten van de symptomen. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, maar er wordt eigenlijk altijd gekozen voor chemotherapie. Dit is een behandeling met celdodende en celdelingremmende medicijnen. Vaak wordt er na de chemotherapie gekozen voor bestraling. Met behulp van radiotherapie worden de kankercellen dan gedood. Het kan zijn dat de ziekte van Hodgkin na de behandeling terugkomt. In dat geval kan er worden gekozen voor een stamceltransplantatie, als de peroon in kwestie jonger is dan 65 jaar.
Naast het klassieke Hodgkin-lymfoom bestaat er ook het nodulair paragranuloom. Deze vorm van de ziekte van Hodgkin komt slechts bij ongeveer vij procent van de cliënten voor en dit is dus een zeldzame vormm. De kwaadaardige cellen bestaat hierbij enkel uit B-cellen en daarom lijkt een behandeling met de B-cel-antistof rituximab tot de mogelijkheden te behoren. Het is echter zo dat deze variant zich steeds anders presenteert en ook een ander beloop heeft. Daarom is de diagnose niet eenvoudig te stellen en kan de behandeling per persoon ook verschillend zijn.
Net als bij het klassieke Hodgkin-lymfoom begint het nodulair paragranuloom met een vergrote lymfeklier gelegen in de hals, onder een van de oksels of in de liezen. De ziekte breidt zich enkel bij twintig procent van de gevallen verder uit. Bij ongeveer drie tot vijf procent van de personen met het nodulair paragranuloom verandert het lymfoomgedrag binnen een aantal jaren. Het gaat dan over in een eendiffuus grootcellig B-cellymfoom en dit type is een stuk kwaadaardiger. Toch kan deze kwaadaardige vorm ook goed worden behandeld en zijn de verwachtingen met een behandelingen eveneens goed.
Bij een nodulair paragranuloom wordt er vaak gekozen voor bestraling en dit wordt soms gedaan in combinatie met een chemotherapie in de vorm van ABVD-kuren. Ook is het mogelijk dat ervoor wordt gekozen om de antistof rituximab toe te dienen. Een nodulair paragranuloom kan in tegenstelling tot de klassieke vorm van de ziekte van Hogdkin na behandeling weer terugkomen. Het maakt hierbij niet uit welke behandeling de cliënt heeft ondergaan, want het kan oook gebeuren na een stamceltransplantie. Dit gebeurt vaak niet direct, maar het kan wel jaren later gebeuren. De ziekte kan dan echter weer opnieuw worden behandeld. Uiteindelijk is de kans op overleving op lange termijn meer dan 95%.
De diagnose ziekte van Hodgkin wordt vaak al gesteld na het doen van een biopsie en een bloedonderzoek. Bij een biopsie wordt een stukje weefsel weggehaald en dit wordt vervolgens op kweek gezet. Voor het bloedonderzoek wordt wat bloed afgenomen en vervolgens worden de waarden in het bloed bekeken.
Indien er inderdaad sprake blijkt te zijn van het Hodgkin-lymfoom is er verder onderzoek nodig om te bepalen in welk stadium de ziekte zich bevindt. Aan de hand van verschillende onderzoeken naar de organisatie van de lymfeklieren en lymfoïde organen, kan de arts ook bepalen waar in het lichaam de ziekte zich bevindt. Dit kan worden onderzoch met een KNO-onderzoek, een CT-scan, een MRI-scan, een PET-scan of beenmergonderzoek.
