reuma

Ziekte van Still: oorzaken, symptomen en behandeling

reumaDe ziekte van Still is een vorm van reuma die voornamelijk ontstaat op jonge leeftijd. Een andere benaming voor deze ziekte is systemische JIA (Juveniele Idiopatische Artitis). Bij deze vorm van jeugdreuma staan gewrichtsontstekingen centraal en als gevolg hiervan kunnen er verschillende symptomen en complicaties optreden. In dit artikel lees je meer over de oorzaken, symptomen en behandeling van de ziekte van Still.

Wat is de ziekte van Still?

De ziekte van Still is dus een vorm van jeugdreuma of JIA en bij ongeveer tien procent van de kinderen met jeugdreuma gaat het om deze vorm. De verschijnselen kunnen in een aantal gevallen ook ontstaan wanneer iemand tussen de vijftien en veertig jaar oud is en in dat geval spreken we ook wel van het Adult Onset Still's Disease (AOSD). Een kind met deze aandoening krijgt eerst last van spierpijn en dit kan wekenlang duren. De gewrichtsontstekingen treden tegelijkertijd met de spierpijn op of pas later. Er zijn vaak meerdere gewrichten tegelijk ontstoken. Bij de ziekte van Still is er sprake van zowel actieve als non-actieve periodes en de klachten treden dus niet continu op.

Oorzaken

Het is helaas nog niet duidelijk wat de oorzaak of oorzaken zijn van de ziekte van Still. Wel is uit onderzoek gebleken dat het om een auto-imuunziekte gaat, wat betekent dat het afweersysteem van het lichaam wordt ontregels. Het afweersysteem zorgt er normaal gesproken voor dat schadelijke stoffen in ons lichaam - zoals bacteriën en virussen - onschadelijk worden gemaakt, zodat deze organismen ons niet ziek kunnen maken. De afweercellen die hiervoor verantwoordelijk zijn krijgen bij een auto-immuunziekte echter om een nog onbekende reden een verkeerde opdracht mee. Het probleem is niet alleen dat deze cellen niet meer de schadelijke stoffen onschadelijk maken, ze vallen daarnaast ook onze gezonde cellen aan.

Aangezien de afweercellen het lichaam niet meer beschermen tegen bacteriën en virussen, kunnen deze organismen ontstekingen veroorzaken in gewrichten. De ontstekingen ontstaan nog gemakkelijker doordat de afweercellen de gezonde cellen in ons lichaam aanvallen. In sommige gevallen ontstaan er bij de ziekte van Still ook ontstekingen in de organen.

Zowel van de ziekte van Still als de andere twee hoofdvormen van jeugdreuma is bekend dat ze niet erfelijk zijn. Het komt slechts zeer zelden voor dat meerdere kinderen in een gezin te maken krijgen met een van de drie hoofdvormen van jeugdreuma en daarom kan erfelijkheid geen rol spelen. Wel lijkt het erop dat het ontstaan van jeugdreuma in ieder geval gedeeltelijk het gevolg is van een genetische aanleg. Er zijn een aantal andere vormen van jeugdreuma waarvan bekend is dat ze wel erfelijk zijn, zoals artritis psoriatica en enthesitis related arthritis.

Symptomen

De ziekte van Still begint altijd met spierpijn die wekenlang gaan aanhouden. Tegelijkertijd met de spierpijn of even later krijgt het kind ook te maken met pijn en stijfheid aan de gewrichten. Dit ontstaat als gevolg van de gewrichtsontstekingen. Hierdoor kunnen de gewrichten die zij aangedaan ook warm en gezwollen aanvoelen en door de stijfheid wordt het moeilijk om deze gewrichten te bewegen.

Vervolgens krijgt het kind ook te maken met een hoge, piekende koorts en een zalmkleurige uitslag op de huid. Het kind voelt zich over het algemeen ziek en de lymfeklieren of de milt kunnen opgezet zijn. Verder kan het kind ook last krijgen van keelpijn en stoornissen in de leverfunctie. Daarnaast kan het hartzakje ontsteken of er kan een longvliesontsteking of een ontsteking van de vliezen rond de ogen optreden. Als de ziekte van Still ontstaat op volwassen leeftijd, kunnen dezelfde symptomen optreden.



Bij ongeveer de helft van de personen met systemische jeugdreuma is ziekte soms actief en soms niet. In een periode dat de ziekte actief is treden er gewrichtsonstekingen op en krijgt de persoon in kwestie ook last van klachten. De gewrichtsontstekingen komen bij deze groep personen vaak spontaan tot rust en dan hebben zij ook geen last meer van de symptomen. De andere helft van de cliënten blijft continu last houden van de gewrichtsklachten en deze klachten zullen ook erger worden. De overige symptomen zullen echter na verloop van tijd verdwijnen. Bij een klein gedeelte van de laatstgenoemde groep blijven de overige symptomen ook optreden.

Complicaties

Meestal is de ziekte van Still dus niet continu actief, maar tijdens de actieve periodes kunnen er wel ernstige complicaties optreden. Zo kan het hartzakje ernstig ontstoken raken of er kan een bloedstolling optreden en dit kan levensbedreigend zijn. Deze complicaties komen gelukkig niet heel vaak voor en zijn vaak ook goed te behandelen.
 
Er is een serieuze kans aanwezig dat iemand met systemische jeugdreuma het Macrofaag Activatie Syndroom (MAS) oploopt. Een macrofaag noemen we ook wel een grote 'vreetcel' en deze cellen ruimen normaal gesproken binnengedrongen bacteriën en virussen op. Als iemand echter MAS oploopt, zijn de macrofagen zo actief dat het lichaam er geen controle meer over heeft. Naast bacteriën en virussen gaan de macrofagen ook nieuwe bloedcellen opeten in het beenmerg. Hierdoor ontstaat er een tekort aan rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. Als gevolg hiervan kan de cliënt last krijgen van koorts, een verhoogde vatbaarheid voor infecties, bloedarmoede en problemen met de bloedstolling.

Diagnose

Het is voor artsen niet gemakkelijk om de diagnose ziekte van Still te stellen en het kan soms zelfs wel een aantal maanden of in enkele gevallen wel een aantal jaren duren. Gewrichtsontstekingen kunnen namelijk een symptoom zijn van verschillende kinderziekten. Daarnaast kunnen de symptomen tijdens de onderzoeksperiode even verdwenen zijn. Om de diagnose te stellen wordt eerst gevraagd wat de verschijnselen zijn en hoe lang deze klachten aanwezig zijn. Vervolgens zal de arts een uitgebreid lichamelijk onderzoek uitvoeren, waarbij de gewrichten, het hart, de longen, de buik en de ogen worden onderzocht.
 
Na het lichamelijk onderzoek dient er ook nog een bloedonderzoek te worden gedaan. Hierbij wordt het bloed gecontroleerd op de aanwezigheid van de reumafactor, de erfelijke factor HLA-B27 en antinucleaire antistoffen. Als één of meerdere van deze factoren in het bloed aanwezig zijn, kan de arts bepalen om welke vorm van jeugdreuma het gaat. Het kan ook zo zijn dat de arts besluit om eveneens een röntgenfoto te laten maken, want hierop kan worden gezien of de gewrichten zijn beschadigd als gevolg van de ontstekingen.

Behandeling

Er zijn nog geen medicijnen ontwikkeld voor jeugdreuma en de medicijnen die worden gebruikt bij gewone reuma zijn alleen nog gebruikt door volwassenen. Als het kind last heeft van milde gewrichtsklachten, zal de arts een pijnstiller voorschrijven (zoals Paracetamol). Dit verlicht de pijn, waardoor het kind zich ook gemakkelijker kan bewegen. Daarnaast kan er worden gekozen voor een behandeling met corticosteroïden om de ontstekingen tegen te gaan en de schade aan de gewrichten te beperken. Een van de bekendste corticosteroïden die hierbij kan worden gebruikt is Prednison. Dit medicijn wordt plaatselijk geïnjecteerd in het gewricht, waardoor het enkel werkt op de plaats van de ontstekingen.

Het is mogelijk dat deze medicijnen niet voldoende resultaten geven. In dat geval kan de arts er voor kiezen om een klassieke reumaremmer (DMARD) voor te schrijven. Hierdoor wordt de ziekte van Still minder actief, waardoor de symptomen afnemen en de gewrichten minder zullen beschadigen. Wel duurt het soms wel weken tot maanden voordat je iets merkt van de werking van DMARD. Eventueel kan de arts ook nog kiezen voor een behandeling met een biologische reumaremmer, indien de DMARD niet werkt. Dit middel bevat dierlijk of menselijk eiwit en hiermee kunnen de ontstekinsprocessen worden stopgezet.






                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

Auteur: Rowanblom
Aantal keer gelezen: 8305x
Toegevoegd: 09-05-2016 22:53
Gewijzigd: 02-06-2016 01:02

Relevante links

Categorieën

Er zijn reeds 3740 artikelen toegevoegd op deze website.
De copyrights van infobron.nl zijn van toepassing!