In de meeste producten die we consumeren zitten van nature geen gluten. Het zit bijvoorbeeld niet in groenten, fruit, zaadjes, vlees en zuivel. Ten onrechte wordt vaak gedacht dat gluten ook in rijst, mais en aardappelen zit. Haver, boekweit en quinoa zijn van nature al glutenvrij, maar omdat ze vaak in aanraking komen met gluten, bijvoorbeeld bij het produceren of bij de transport er van, kunnen er toch gluten in zitten. Vandaar dat er op bepaalde etiketten staat dat het ‘sporen van gluten’ kan bevatten.
Gluten zit in veel bewerkte graanproducten, zoals brood, muesli, crackers, pasta soorten, gebak en koekjes. Wat vaak wordt vergeten is dat gluten ook gebruikt wordt als bindmiddel in soep, sauzen en vleesproducten.
Voor mensen die een gluten allergie hebben oftewel coeliakie is het van belang dat ze bewerkt voedsel eerst controleren op gluten, door bijvoorbeeld de ingrediënten lijst door te lezen. Tegenwoordig kunnen we glutenvrije producten herkennen aan een logo op het etiket dat er uit ziet als een tarwe plantje met een streep er door heen. Echter zien we niet op alle producten een glutenvrije logo staan, terwijl het wel glutenvrij is. Dit komt omdat het niet verplicht is. Er worden wel eisen gesteld aan een ingrediëntenlijst. Het is namelijk verplicht om glutenbevattende granen duidelijk weer te wegen op de ingrediëntenlijst van een product. Dit geldt voor de volgende graansoorten: tarwe, haver, spelt, rogge en gerst. Er wordt dan verwacht dat je zelf een link maakt tussen deze graansoorten en dat het gluten zijn.
Het is dus niet verplicht voor fabrikanten om aan te geven dat producten glutenvrij zijn. Ook zijn ze niet verplicht om aan te geven op verpakkingen dat het in aanraking is geweest of heeft kunnen komen met gluten. U weet dus nooit helemaal zeker of iets gluten vrij is. Andere fabrikanten spelen hier slim op in. Zij produceren vaak onder een glutenvrije merk glutenvrije brood, pasta, koekjes. Dit wordt in andere fabrieken of machines gemaakt dan waar glutenbevattende producten worden gemaakt. Zo kunt u met coeliakie toch blijven eten zoals de Schijf van Vijf adviseert, zonder gluten binnen te krijgen. Deze producten zonder gluten worden dan gemaakt op basis van mais, quinoa, zilvervliesrijst, zonnepitten, noten en andere van nature glutenvrije producten die bij de productie en transport gescheiden zijn gehouden van glutenbevattende producten.
Veel mensen met coeliakie kiezen er voor om zelf glutenvrije producten zoals brood, koekjes en gebak te maken om zeker te weten dat ze geen gluten binnen krijgen. Vaak ook omdat producten die op een glutenvrije manier zijn geproduceerd relatief duur zijn vergelijken met normaal brood.
Mensen die niet tegen gluten kunnen hebben en een intolerantie gecreëerd gevormd tegen gluten. Vandaar dat ze alleen glutenvrije producten mogen eten. De gluten tasten de slijmvlies van de dunne darm zo erg aan dat deze niet meer goed functioneert. De darmvlokken in de dunne darm werken bij deze ziekte niet meer of verdwijnen helemaal. Hierdoor ontstaan er verschillende klachten. Symptomen die we het meest terug zien hebben we hier op een rijtje gezet.
Als de darmwand zo beschadigd is dat het helemaal niet meer werkt dan kan dat nog meer klachten met zich meebrengen. Klachten als gewichtsverlies, bloedarmoede, onvruchtbaarheid, vermoeidheid en depressiviteit.
Om te weten of iemand coeliakie heeft is een onderzoek in het ziekenhuis nodig. Er wordt dan door middel van een bloedtest nagegaan of in het bloed cellen zitten die de eigen darmcellen aanvallen. Als die anti-cellen in het bloed zitten dan is de kans groot dat iemand coeliakie heeft. De diagnose wordt gesteld door een maag, lever en leverspecialist. Bij kleine kinderen jonger dan twee jaar met veel klachten die typisch bij coeliakie horen wordt er zonder een biopt een diagnose vastgesteld.
Vaak worden de termen coeliakie en gluten allergie door elkaar gehaald. Mensen denken vaak dat dit de zelfde ziektes zijn, maar dat is niet waar. Coeliakie is een auto-immuunziekte en niet een allergie. Dit is nogal een groot verschil tussen deze twee ziektes.
